ΕΥΒΟΙΑ

Η ονομασία της Εύβοιας, του δεύτερου μεγαλύτερου νησιού της Ελλάδος, αποδείκνυε το εύφορο έδαφος, καθώς και την προηγμένη κτηνοτροφική παραγωγή, για τα οποία το νησί ήταν διάσημο. Εύβοια σήμαινε σφριγηλό βόδι, “Ευ-βους”. Σύμφωνα με τη μυθολογία πήρε το όνομά του από τη Νύμφη Εύβοια, κόρη του Ασωπού Ποταμού.
Οι Τιτάνες, που ήταν άνθρωποι με μορφή και ικανότητες θεών, λέγεται πως κατοίκησαν πρώτοι από όλους το νησί της Εύβοιας. Οι γίγαντες όμως ήρθαν στο νησί και τους κατέρριψαν. Παρόλο που στο νησί εγκαταστάθηκαν οι γίγαντες, υπήρχαν ακόμα περιοχές, που στα κρυφά λάτρευαν τους Τιτάνες. Ο μύθος μάλιστα λέει, πως η Εύβοια είναι ένα νησί με πολλούς σεισμούς εξαιτίας της Τιτανομαχίας και της Γιγαντομαχίας.
Μύθοι επίσης λένε, πως η Εύβοια έγινε το θέατρο των ερωτικών παιχνιδιών του Δία και της Ήρας, πολύ πριν γίνουν οι εξουσιαστές του Ολύμπου. Το πρωτοσμίξιμο του θεϊκού ζευγαριού έγινε στην κορυφή της Όχης, πάνω από την Κάρυστο. Από αυτή τη θεογαμία δόθηκε το όνομα στο βουνό από τη λέξη «οχεία».
Ο Ζευς μεταμορφωμένος σε κούκο απήγαγε την Ήρα από την Εύβοια και την μετέφερε στον Κιθαιρώνα, όπου την παντρεύτηκε. Σύμφωνα με άλλες εκδοχές του μύθου οι γάμοι του θεϊκού ζευγαριού έγιναν στο πανάρχαιο Ελύμνιο.

Μετά το γάμο άρχισαν οι γνωστές σκηνές θεϊκής ζηλοτυπίας, που επικρατέστερο θέατρο την Εύβοια. Η Δίρφυς ήταν το αγαπημένο απομονωτήριο της Ήρας , ενώ το Κήναιο ήταν το καταφύγιο του Δία.
Η μυθολογική παράδοση αναφέρει, επίσης, ότι ο Δευκαλίωνας και η Πύρρα, μετά τον κατακλυσμό που προκάλεσε ο Δίας, προκειμένου να καταστρέψει τους θνητούς, τιμωρώντας το αμάρτημα του Προμηθέα, κατέφυγαν στην Αιδηψό. Εκεί η Ήρα τους συμβούλεψε, πως αν θέλουν να κάνουν πολλά και γερά παιδιά, έπρεπε να λουσθούν μαζί στα θερμά νερά των πηγών. Το ζευγάρι, ακολουθώντας τη θεϊκή εντολή, απέκτησε μετά από λίγο καιρό τον Έλληνα, γενάρχη όλων των Ελληνικών φυλών. Μία άλλη μυθολογική εκδοχή θέλει τα ιαματικά λουτρά της δημοφιλούς ευβοϊκής λουτρόπολης, να δημιουργούνται από την Αθηνά ή τον Ήφαιστο για χάρη του Ηρακλή, ο οποίος ανακτούσε τις δυνάμεις του, μετά από κάθε του άθλο, λουόμενος στις ιαματικές πηγές της Αιδηψού.
Ο Ηρακλής, που σήμερα αποτελεί σύμβολο των ιαματικών υδάτων της Αιδηψού, υπήρξε μόνιμος επισκέπτης της πανέμορφης Εύβοιας. Ένας άλλος μύθος μας διηγείται, πως η σύζυγος του Ηρακλή Δηιάνειρα, πληροφορημένη, πως ο ημίθεος σύντροφός της ήταν ερωτευμένος με την ωραία Ιόλη, ετοίμασε έναν χιτώνα για τον Ηρακλή, ο οποίος οργάνωνε τελετές θυσιών στο όρος Κήναιο, προκειμένου να ευχαριστήσει τους θεούς για τις νίκες του και την καταστροφή της Οιχαλίας. Ο χιτώνας αυτός όμως είχε εμποτιστεί από το δηλητηριώδες αίμα του Κενταύρου Νέσσου, ο οποίος λίγο πριν ξεψυχήσει διαβεβαίωσε τη Δηιάνειρα, πως με το χιτώνα αυτόν θα κέρδιζε για πάντα τον Ηρακλή. Δυστυχώς όμως για τον Ηρακλή άλλη ήταν η πραγματικότητα, τα αποτελέσματα της οποίας ενέσκηψαν μόλις ο υπηρέτης του Λίχας του τον παρέδωσε και αυτός τον φόρεσε.
Ο Ηρακλής κατελήφθη από φοβερούς πόνους, γιατί το δηλητηριώδες αίμα του Νέσσου είχε την ιδιότητα να κατατρώγει τις σάρκες με τις οποίες ερχόταν σε επαφή. Τρελός από τους πόνους ο Ηρακλής άρπαξε τον άτυχο Λίχα και τον εκσφενδόνισε στον αέρα. Ο δυστυχής Λίχας έπεσε κομματιασμένος στον Βόρειο Ευβοϊκό Κόλπο και τα κομμάτια του μεταμορφώθηκαν στα σημερινά Λιχαδονήσια. Από τον μύθο αυτό δόθηκε το όνομα Λιχάς ή Λιχάδα στην πανέμορφη αυτή περιοχή της Εύβοιας. Το μύθο μας παραδίδει ο Σοφοκλής στην τραγωδία του Τραχίνιαι, ενώ ο Οβίδιος στις Μεταμορφώσεις μας πληροφορεί πως το μεγαλύτερο από τα Λιχαδονήσια, η Στρογγυλή, είναι το κεφάλι του άτυχου Λίχα.

Η Εύβοια, ως γνωστόν, ήταν η αγαπημένη περιοχή του φωτοδότη Απόλλωνα. Η υπέροχη, παγχρωματική και ολόφωτη φύση της επιβεβαιώνει κάτι τέτοιο. Γνωστό ήταν το μαντείο και ο ναός του Σελιναίου Απόλλωνα, που υπήρχε στη Βορειοδυτική Εύβοια. Για την Ευβοϊκή μυθολογία όμως θα επανέλθουμε και στο επόμενο άρθρο.

Αφήνοντας την αποικιστική ιστορία του νησιού, ίσως το πιο ενδιαφέρον εύρημα σχετικό και με τη μυθολογία, είναι τα “δρακόσπιτα” της Νοτίου Ευβοίας. Οι αρχαίοι Έλληνες ζούσαν σε δρακόσπιτα, λίθινα σπίτια με τεράστιους εσωτερικούς χώρους, πιστεύοντας πως θα τους προστατεύσουν καλύτερα από τα κλασικά σπίτια, όσον αφορά στις καιρικές συνθήκες, αλλά και τα μυστήρια πλάσματα της φύσης, όπως είναι οι δράκοι και οι νεράιδες, στων οποίων την ύπαρξη και πίστευαν. Μάλιστα έκαναν και πάρα πολλές τελετές για να διώξουν τα πλάσματα αυτά του αέρα αλλά και τον αέρα τον ίδιο, ο οποίος τους εμπόδιζε στην καθημερινή τους ζωή.